Blog

Ekran süresi konusunda çocuklarımla yaşadığım ilk zorluklar sırasında, onları ekran başında yakaladığımda, genellikle hayal kırıklığıyla hızla tepki verirdim. Bu yaklaşımın istediğim gibi olmadığını biliyordum. Bu nedenle, çocuklarımızın sergilemesini istediğimiz davranışları teşvik etme konusunda en iyi sonuçları veren yöntemler hakkında daha derinlemesine araştırma yapmaya başladım.

Ph.D. sahibi Tammy Fisher Huson, diğer kitaplarının yanı sıra “Korkusuz Ebeveynlik” kitabının yazarıdır ve bana Duygusal Temelli Destek Yaklaşımı’nın gücünü öğretmiştir. Psikolog Howard Glasser bu yöntemi çocuklarla çalışmak için geliştirmiştir. Glasser’in yaklaşımı, çocukların genellikle yaramazlık yaptıklarında dikkat çektiklerini, ancak işler yolundayken yetişkinlerin onları sıklıkla görmezden geldiğini gözlemlemesine dayanır. Çocuklar bilinçaltında ilgi ister, en iyi tür olmasa bile ve bu yüzden ideal olmayan türde ilgi elde etmek için hareket edebilirler. Peki ya yetişkinler enerjilerini istenmeyen eylemler yerine daha çok istedikleri davranışlara yöneltmeye başlasalardı? Elbette, bu yaklaşım kullanıldığında, genellikle çocuklarımızda görmek istediğimiz davranışların daha fazlasına yol açar — ekran süresi sorunlarıyla ilgili olanlar da dahil. Duygusal Temelli Destek Yaklaşımı, bir tabure üzerindeki üç bacak gibi üç prensibe dayanır: Mutlak Netlik, Mutlak Hayır ve Mutlak Evet. Bu üç “mutlak” çocuklarımıza ne söylediğimizle ilgili değil, nasıl hareket ettiğimizle ilgilidir.

Mutlak Netlik

Mutlak Netlik, beklentiler, kurallar ve sonuçlar konusunda net olmak demektir (ideal olarak, bir aile ekran süresi görgü kuralları ve sınırlarını birlikte belirlemiş olacaktır.) Mutlak Netlik, belirli kuralların neden var olduğunu açıkça belirtmektir. Örneğin bir aile olarak, birlikte kesintisiz zamana değer verdiğiniz için, yemek sırasında teknolojinin kaldırılması gerektiğine karar vermek gibi.

Mutlak Hayır

Mutlak Hayır'ın anlamı, bir çocuk bir kuralı takip etmediğinde veya istenmeyen bir davranış sergilediğinde ebeveynin enerji dolu ve öfkeli olmamasıdır. Bu, kural ihlal edildiğinde ebeveynin önemli bir enerji harcamaması anlamına gelir. Bu, kuralı görmezden gelmek veya reddetmek anlamına gelmez, ancak sakin kalmak demektir.

Diyelim ki ergenlik çağındaki çocuğunuzun telefonu saat 22:00'da bırakması gerekiyordu. Telefon saat 22:00'da mutfakta olmalıydı, ancak saat 22:30'da kızınızı odasında telefonuyla oynarken buluyorsunuz. Enerjinizi ona kızarak harcamak yerine, “Hey, bu kesinlikle kabul edilemez. Telefonu bırakman gerektiğini biliyorsun!” gibi bir şey söyleyerek ona kızmak için enerjinizi harcamak yerine, birkaç derin nefes alır, sakince telefonu ister ve iyi geceler derdiniz. Ertesi gün uygulardınız; net bir kuralınız vardı ve bu kural çiğnenmişti ve küçük bir sonuç hedefi zaten belirlenmişti. Bu yüzden ona, "Bu gece telefonu saat 21:30'da teslim etmen gerekiyor, yarın yine saat 22:00 olacak" derdiniz. Büyük cezalar vermek istemezsiniz, ancak onun sınırları takip edebileceğini göstermesi için ona bir şans daha vermek istersiniz; çocuklarımız bunu yapabilirler ve onlara bunu göstermeleri için fırsatlar vermek isteriz.

Mutlak Evet

Şimdi Mutlak Evet'e gelelim, bu benim bu konuda en sevdiğim kısım; bu, bir fikir ve uygulamadır ve büyük bir fark yaratmıştır. Bu, çocuğunuzun yaptığı iyi seçimlere ayna tutarak göstermektir. “Arkadaşın Sara ile işleri nasıl hallettiğin gerçek bir cesaret örneği. Bu konular hakkında konuşmak istedin ve güçlü bir dinleyici olman çok büyük bir güç örneği" gibi şeyler söylüyorsunuz.

Ekran süresi açısından ise örnekler şöyledir: “Hey, oyunun bitiminde zamanında çıktığını gördüm. Bu büyük bir sorumluluk.” veya “Dün gece telefonu yerine koyduğunu fark ettim ve sormama gerek kalmadı. Bu, büyük bir saygı ve ne kadar güvenilir olduğunu gösteriyor.” veya “Bilgisayarıma erişmek için izin isteme kuralına ne kadar tutarlı bir şekilde uyduğunu gördüğümü söylemek istiyorum ve bunun üstesinden gelebilme yeteneğin beni etkiledi; bu gerçekten öz disiplinini gösteriyor."

Başka bir durumu ele alalım. Kavga etmeye meyilli iki kardeş mutfakta konuşup, şakalaşıyor ve eğleniyor. Odaya girdiğinizde, Mutlak Evet yaklaşımı ile, “Sizin arkadaş olmanızı görmek çok eğlenceli. Birbirinizi güldürme şeklinizi seviyorum. İkinizde de ne harika bir özellik var.” diyebilirsiniz. Daha sonra, kardeşler kavga ettiğinde, sakin kalıp tartışmalarına çok az müdahale eder, çok az enerji harcarsınız. Müdahale etmeniz gerekebilir ve ederseniz, bunu düşük enerjili yapın. Önemli olan, genellikle birbirlerini mutlu ettiklerinde veya mutfağı temizlemek için birlikte çalıştıkları zamanları belirtmemek kolaydır, bu yüzden bunları belirttiğinizde daha da etkili olur.

Özellikle gençler için bir diğer önemli nokta, çocuklarımızın davranışlarının çoğunun kolay olmadığını belirtmektir. Diyelim ki çocuğunuza oyununu kapatıp masaya gelmesi gerektiğini hatırlatmanız gerekti. Hatırlatmanız gerektiği için sinirlisiniz ve genellikle, sonunda masaya geldiğinde öfkelenerek durumu daha da kötüleştiririz. “Sana bu kadar çok hatırlatmak zorunda kalmamalıyım!” gibi şeyler söyleriz.

Bunun yerine, Mutlak Evet yaklaşımı ile, çocuğunuz sonunda masaya geldiğinde, “Oyununu bırakıp masaya geldiğini görüyorum ve bunun kolay olmadığını biliyorum. O oyunu çok seviyorsun ve bırakıp gelmek gerçekten zor. Bu, güçlü bir iradeye sahip olduğunu ve akşam yemeklerimizin önemli olduğunu bildiğini gösteriyor.” diyebilirsiniz.

Çocuğun hala biraz huysuz olma ihtimali yüksektir ancak genellikle mutlu olduklarını, yüzlerinin güldüğünü göreceksiniz çünkü iyi kararlarını yansıttığınızı ve kötü kararlarına odaklanmadığınızı görüyorlar (örneğin, masaya geç gelmiş olması).

Tammy bir keresinde verdiğim röportajda bana şunu söylemişti: “Çocuğumda gerçekten ne inşa etmek istiyorum? Belki dayanıklılık. Zorluklarla başa çıkarken daha dayanıklı olmam gerekiyor. Belki de azim. Bu fikri seçersiniz ve sonra onu ararsınız. Sonra ona bir isim verirsiniz. Kendimi sıfırlamam gerekiyor. Çocuğuma tembel diyemem çünkü bunu söylemeye devam edersem öyle olur. Ne adlandırırsanız adlandırın, daha fazlasını elde edersiniz. Bu yüzden, iyi olanı isimlendirmeye karar verdim. Güçlü ve olumlu bir şey isimlendirmeye karar verin.”

Kendi kişisel deneyimlerimden çıkardığım sonuçlar;

1. Ergenlik dönemindeki çocuklarıma olumlu davranışlarını daha sık belirtmeye başladım. Örneğin, Tessa geceleri şarj etmek için telefonunu düzenli olarak yatağımın yanına koyuyorsa, şöyle bir şey söyleyebilirim: "Hey, canım, sadece geceleri telefonunla ne kadar ilgilendiğin konusunda gerçekten etkilendiğimi söylemek istiyorum. Bu, senin adına çok büyük bir sorumluluk ve hak ettiğin uykuyu aldığından emin olmak için kendine çok fazla saygı duyduğunu gösteriyor."

2. Ayrıca, ergenlik dönemindeki çocuklarıma hayatlarının diğer alanlarında da bunu daha sık yapmaya başladım. Kısa bir süre önce, Tessa’yı okuldan eve götürüyordum ve arkadaşlarıyla yaşadığı bir sosyal çatışmayı anlattı. Konuşurken, söylediği kısımları ona geri yansıtabileceğim şeyleri bilinçli olarak aradım. “Öfkeli olmana rağmen sakin davranabildin ve onunla konuşmaya gittin. Bu kolay değil. Her şeyi görmezden gelebilirdin. Bunun yerine, zorlukla yüzleşerek büyük bir azim ve cesaret gösterdin.” dedim. Tessa’nın yüzü güldü, aydınlandı. En iyi yanı, birkaç gün sonra bunu bana söylemekten ne kadar hoşlandığını belirtmesiydi.

Ebeveynlerin yapabileceği şeyler:

Bu noktada, çocuğunuzun (özellikle bir ergeniniz varsa) Duygusal Temelli Destek Yaklaşımı'nından hoşlanmadığını gördüğünüzde endişe edebilirsiniz. İyi olan şey, bu adımları takip ettiğinizde, düşündüğünüzden çok daha az endişe verici durumun gerçekleşecek olmasıdır. Anahtar, bunu nasıl yaptığımızdır. Farkı oluşturan üç adımın birleşimidir.

Öncelikle olayı anlatın (örneğin, telefonunuzu teslim ettiniz, Xbox'ı kimin kullanacağını kardeşinizle kararlaştırdınız).

İkinci olarak, kurallara uymak için yaptıkları şeylerde karşılaştıkları zorluğun farkında olduğunuzu onlara bildirin (yani, Sonunda TikTok'u kapattın ve bunun ne kadar zor olduğunu biliyorum; izlerken çok gülüyorsun ve bırakmak, kapatmak kolay değil). Bu doğrulama adımı, gençlerin gözlerini devirmeden dinlemelerini sağlar. Onlar (hepimiz gibi) birinin onların neler yaşadığını anladığını hissetmeyi severler.

Üçüncüsü, onlara davranışlarının kendileri hakkında gösterdiği olumlu şeylere dair belirli örnekler verin (örneğin, bugün dışarı çıktığımızda telefonunu evde bıraktın ve bu, ailenle kesintisiz vakit geçirmeye değer verdiğini gösteriyor. Bu senin harika bir özelliğin).

Ailenizle veya grubunuzla sohbet başlatıcı fikirler:

1. Bir aile olarak, ekran süresini yönetmek için her birimizin yaptığı olumlu davranışları tanımlayabilir miyiz? Bu eylemler her birimiz hakkında ne söylüyor?

2. Mutlak Hayır, doğru gitmeyen şeylere enerji harcamamakla ilgilidir. Doğru gitmeyen şeylere çok fazla enerji harcıyor musunuz?

3. Mutlak Evet, enerjiyi doğru giden şeye harcamakla ilgilidir. Bunu yaptığım zamanlara dair örnekler verebilir misiniz?

4. Mutlak Netlik, sınırlar ve kurallar konusunda kafanızın karışmamasıyla ilgilidir. Netlik ve tutarlılığa sahip olmakla ilgilidir. Aile fertlerinde bunlar var mı? Yoksa, işleri daha net hale getirmek için nasıl çalışabiliriz?

Delaney Ruston